Avondmaalswijn en Fairtrade
De avondmaalsviering is een eeuwenoude, levende traditie in de christelijke kerken.
Eigenlijk stoelt die traditie op een nog oudere.
De laatste maaltijd van Jezus, zoals beschreven in het Markus-evangelie, was de jaarlijkse Pesach-maaltijd die herinnert aan de Exodus uit Egypte. Met tien plagen sloeg de Eeuwige de Egyptenaren, maar spaarde het volk Israël. De dood ging voorbij aan hun huizen waar bloed van een pasgeslacht lam aan de deurpost zat. Pesach, Pascha, Pasen - 'voorbijgaan'. Zo bevrijdde de Eeuwige het volk Israël van het slavenbestaan, waardoor zij hun relatie met de Eeuwige konden (her)ontdekken.
Nog steeds begint Pesach met ‘een maaltijd in de vooravond, de Sederavond’. De gerechten hebben een betekenis: ‘lamsbot’ - het lam dat geslacht moest worden, ‘ongedesemd brood, matzes’ - de haast waarmee opgebroken moest worden, ‘bittere kruiden of maror’ - de onderdrukking, ‘zoete charoset’ - de bevrijding. En er wordt ook wijn gedronken.
Het is wonderlijk dat van deze symboliek in de christelijke avondmaalsviering niet veel is overgebleven.
Het is mooi dat de lijn van ‘het losmaken van het slavenbestaan’ kan worden doorgetrokken naar eerlijke, duurzame handel: wijn en fairtrade. Daarmee brengen we immers tot uiting, dat de wijn ons herinnert om ‘dat slavenbestaan en afgoden losgelaten kunnen worden’, en ons inspireert om ‘op zoek te gaan langs nieuwe paden. Het nieuwe leven! Zonder de Ander en de ander te hoeven loslaten, in vertrouwen …’.
Het maakt mensen blij als zij zich realiseren dat tradities zich op een geheel andere manier kunnen vernieuwen. Want de initiële gedachte was ‘hoe kan aan de gemeente aanschouwelijk gemaakt worden, dat duurzaamheid echt van belang is’. Dat gaf de aanzet tot de vraag naar ‘duurzame traditie en fairtrade avondmaalswijn’.
Intussen is bij de Protestantse gemeente Hoogland - Amersfoort Noord deze avondmaalswijn in gebruik.
En dat is ook het geval elders in Amersfoort, Delft, Bilthoven en vele andere steden, en dorpen.
Bernard Dijkdrenth, diaken
gepubliceerd 2012