Via de rabbijnen naar het nieuwe testament
N.a.v. G.H.Cohen Stuart, Joodse feesten en vasten, Een reis over de zee van de talmoed naar de wereld van het nieuwe testament. Baarn, 2003.
In een tijd waarin de relatie met Israël op vele manieren onder druk staat, verscheen dit boek dat op indringende en tegelijk ‘luchtige’ wijze laat zien hoe de taal van het nieuwe testament gaat leven als je deze plaatst binnen de wereld van het rabbijnse Jodendom. Wat het boek vooral interessant maakt is, wat de ondertitel aangeeft: “een reis over de zee van de talmoed naar de wereld van het nieuwe testament”. Een persoonlijke ontdekkingsreis. Gedurende zijn lange verblijf in Jeruzalem stelde Cohen Stuart zich open voor het Joodse leven. En ontdekte, hoe zijn openheid een verrassend licht opleverde voor passages uit het nieuwe testament.
Een voorbeeld. In 1983 maakte hij voor het eerst “een leernacht” mee aan de vooravond van Sjavoeot, het feest der eerstelingen! Verschillende thema’s kwamen die nacht aan de orde. Hij hield vol en gaf niet toe aan slaapneigingen halverwege de nacht. Vanaf drie uur hoorde hij zingende mensen op straat. Groepen jongeren en ouderen begaven zich op weg naar de Oude Stad en ontmoetten elkaar bij de zogenaamde Klaagmuur. Vol enthousiasme over wat ze die nacht samen hadden meegemaakt en geleerd. Duizenden mensen bij elkaar voor het ochtendgebed en het lezen van de feestrol Ruth. Zoals dat hoort op Sjavoeot. “We hadden op die vroege ochtend het gevoel opgenomen te zijn in die ontelbare menigte die ooit gestaan heeft aan de voet van de berg Sinaï, terwijl we verwarmd werden door het vroege zonlicht.” Ineens besefte hij wat er op die vroege Pinksterochtend van Handelingen 2 gebeurd was: hetzelfde. De leerlingen waren de gehele nacht bij elkaar geweest. In een leernacht. Vol geestdrift geraakt, om wat ze met elkaar beleefden. In taal die herinnert aan het gebeuren aan de Sinaï, wordt dat verteld: tongen als van vuur... Wie die nacht ‘gewoon’ naar bed was gegaan, begreep er natuurlijk niets van. Die kon denken: ze hebben teveel zoete wijn gehad. De leerlingen hadden, omdat ze die nacht tezamen bijeen waren geweest en met vele anderen het ochtendgebed baden, zich opgenomen gevoeld in die ontelbare menigte die ooit gestaan had aan de Sinaï.
Een waardevolle ervaring van ‘nu’ voor een goed verstaan van dat boek van ‘toen’.
Wanneer je Cohen Stuart zo volgt in zijn ontdekkingsreis van het rabbijnse Jodendom, merk je hoezeer die hele wereld van het nieuwe testament deel is van een – tot op vandaag – levende Joodse wereld!
Bert de Goede
redactionele noot:
Het Wekenfeest, of Sjavoeot, herinnert aan de wetgeving bij de Sinaï en is tevens een oogstfeest. Het eerste Pinksterfeest (uit Handelingen 2) was op Sjavoeot.
gepubliceerd 2003