Simchat Tora: Vreugde der Wet
Simchat Tora, of Vreugde der Wet, is het laatste van de grote najaarsfeesten.
Het sluit direct aan bij het Loofhuttenfeest, dat herinnert aan de tocht door de woestijn na de bevrijding uit Egypte. De vraag is, hoe je als volk verder kunt leven, na de bevrijding van de onderdrukking en nadat je hebt moeten leven volgens de wetten van je onderdrukker. De meest voorspelbare reactie is: weg met de onderdrukker en zijn wetten, leve de vrijheid!
Als er nooit eerder richtlijnen of wetten geweest zijn, is zo’n nieuw begin moeilijk. Hoe kan je als volk samen leven in vrijheid, zonder dat jouw vrijheid inbreuk maakt op die van een ander? Gelukkig geeft de Bevrijder richtlijnen hoe je samen kunt leven in vrede.
Daarom vieren de Joden 'Vreugde der Wet'.
In de synagoge worden gewoonlijk vijf of zeven mannen opgeroepen om uit de Tora te lezen. Maar op deze dag wordt ieder die dat wil opgeroepen. De Toralezing kan dan ook lang duren. Ook alle kinderen (die nog geen 13 jaar zijn) worden samen opgeroepen om onder een gebedsmantel te gaan staan, dat als een baldakijn boven hen wordt gehouden, terwijl de volwassen samen met hen de zegenspreuken zeggen. Tijdens de avond- en ochtenddienst worden zeven ommegangen door de synagoge gemaakt met de Tora-rollen in de armen, en zo wordt ook gedanst. De kinderen doen mee, met vlaggetjes met afbeeldingen van de Tora-rol, de Tien Geboden of de Davidsster.
Het laatste deel van Deuteronomium (hoofdstuk 33 en 34), het eind van de Tora, wordt gelezen en direct daarop uit een andere Tora-rol het begin van de Tora: Genesis 1:1 – 2:3. De mannen die dat doen, worden resp. 'Bruidegom van de Tora' en 'Bruidegom van het Begin' genoemd. Dat is een hele eer en meestal zorgen zij daarom voor de traktaties voor de gemeente na afloop van de dienst.
Die eretitels zeggen iets van het feest. Bij Sjavoeot (Wekenfeest) wordt gevierd dat de Eeuwige de Tien Woorden gegeven heeft. Dat is te vergelijken met een verloving. Maar nu wordt de bruiloft gevierd. Nu kan Israël zeggen dat ze de Tora bestudeerd heeft en er liefde voor heeft gekregen.
Een lied voor dit feest zegt: “Eens komt de Messias op Simchat Tora. De Tora is een boom des levens, voor al wat leeft, want bij U is de bron des levens.”
Martha Alderliesten
gepubliceerd 2000