Op de negende dag van de Joodse zomermaand Av  - Tisja be’av, dit jaar 11 augustus -  gedenken onze Joodse broeders en zusters de traumatische gebeurtenissen die zich hebben voorgedaan in de Joodse geschiedenis. Na de verwoesting van de 1e Tempel in 586 v. Chr. werd een vastendag ingesteld.

In dezelfde periode van het jaar 70, ging de 2e Tempel in vlammen op. Rabbi Abraham Ibn Ezra sprak vertwijfeld uit: “Alle heerlijkheid is verdwenen: de Tempel, de ark, de menora, de tafelen. Het volk is in gevangenschap, Jeruzalem verwoest. Alleen stof en stenen blijven. Hoeveel langer zal er nog geweend worden in Sion en gerouwd worden in Jeruzalem?”   
De rabbi’s die zich na de val van de Tempel in Javne verzameld hadden, stelden een dag van rouw in om beide catastrofes tegelijkertijd te gedenken op de 9e Av. De nationale dag van rouw kreeg in de loop van de geschiedenis een godsdienstige betekenis die ver boven bepaalde gebeurtenissen uitgaat.  

Ook andere gebeurtenissen worden herdacht, zoals het neerslaan van de Bar Kochba opstand in het jaar 135, het uitroepen van de 1e kruistocht, de verdrijving van de Joden uit Spanje in 1492, het begin van de 1e Wereldoorlog en nog meer. Ook de gebeurtenis die plaats vond in 1929 toen Arabische rellen ontstonden in Jeruzalem. Het was de eerste bloedige confrontatie tussen Joden en Arabieren in wat later Israël zou worden. Zo werd Tisja be’av een symbool voor álle rampen en vervolgingen in de Joodse geschiedenis.  

Als de maand Av begint wordt er gedurende negen dagen geen vlees gegeten of wijn gedronken, alle uitingen van feest worden vermeden en er wordt niet getrouwd. Er wordt gelezen uit Jesaja en Jeremia over de verwoesting van Jeruzalem. Op de dag zelf zit men ‘in zak en as’, men vast en er wordt in de synagoge op een treurmelodie geciteerd uit de  Klaagliederen van Jeremia. Tegen het einde van de vasten wordt men aan de overlevering herinnerd, dat de Messias geboren zal worden op de 9e Av. Na Tisja be’av volgen zeven weken van troost.

In mijn agenda staat dat dit jaar op 11 augustus het Islamitische Offerfeest wordt gevierd. Tisja be’av wordt niet genoemd... Laten wij dit jaar in onze kerkdiensten Tisja be’av gedenken, in verbondenheid met onze Joodse broeders en zusters.

Sippy Klercq
©  Classicale werkgroep Kerk en Israël Utrecht
juli 2019