Wat wil God?
Wie daarover na gaat denken komt al gauw bij de vraag Wie is God? En: wie is de mens? Daarover heeft dr Rachel Reedijk laatst (13 maart 2012) op een bezinningsmiddag gesproken.
Voor Joden is Jom Kippoer / Grote Verzoendag heel belangrijk. In de liturgie gaat het dan om vergeving en omkeer, want geen vergeving zonder omkeer. Dat is een moeilijke weg, Het vereist dat je beseft dat je gezondigd hebt tegenover je naaste, dat je dat tegenover haar gaat uitspreken, met spijtbetuiging, en het vaste voornemen het niet weer te doen. In de liturgie wordt schuld beleden en om vergeving gevraagd. Orthodoxe Joden kennen de rite van tashlich:
ze gaan voor Jom Kippoer naar stromend water en werpen met een gebed hun zonden in het water. Symbolisch, wat je lichamelijk doet heeft spiritueel effect.

Wat wil God van ons?
Sommige mensen weten dat. Abraham, Mozes, en de andere profeten kenden de ervaring dat God direct tot hen sprak. Dat is een bijzondere ervaring, maar als iemand komt en zegt: ‘God heeft mij dit opgedragen’ is dat dan waan of waar? Dat kun je toetsen door dit in de geloofsgemeenschap voor te leggen. Ook dan kan het mis gaan, maar het is de enige toets die we hebben.

Voorbeschikking?
Moslims en christenen kennen dat: God handelt en wat er gebeurt is Zijn wil. Joden hebben daar niet zoveel mee. Ze kennen het wel, in de Talmoed wordt erover gesproken. In die tijd (6de, 7de eeuw) was het geloof dat ons leven, onze toekomst vastgelegd was, en in de sterren te lezen, heel algemeen, en de Wijzen erkennen dat ook, maar ze zeggen: als Israël Tora doet, dan is het vrij van de lotsbestemming.

Wie is de mens?
Natuurlijk is de mens bepaald, door afkomst, omgeving, geschiedenis, enzovoorts. Hoe vrij is de mens? Hoe is God daarbij betrokken? Dat zijn lastige vragen. Maar voor Joden is wezenlijk dat de mens is geroepen om bondgenoot van God te zijn, en mede verantwoordelijkheid te dragen voor het herstel van de wereld. God heeft mensen nodig. Er is veel mis in de wereld, maar het is niet God die het laat afweten, de mens is verantwoordelijk.
God heeft de mens laten weten wat HIJ vraagt: recht doen, trouw liefhebben en ootmoedig te wandelen met HEM (Micha 6,8)


Wybrand Ganzevoort


gepubliceerd 2012